Dünyanın birçok yerinde düğünler, kültürlerin en önemli simgeleri arasında yer alır. Bu nedenle her ülkeye ve hatta her bölgeye özgü birçok farklı düğün adeti vardır. Şüphesiz ki ülkemiz zengin bir kültür çeşitliliğine sahip. Dolayısıyla her bir yöremizde birbirinden ilginç düğün adetleri var. Şimdi biraz bu düğün adetlerine göz atalım ki herkes nasıl bir yöreye gelin ya da damat gittiğini bilsin, değil mi?
İçindekiler
Trakya Bölgesinin Düğün Adetleri
- Gelin evden çıkarken ‘evini unutmaması için’ çorabına para konulur.
- Gelin alınırken damattan ‘ayakbastı’ parası istenir.
- Kız evindeyken düğün arabasının tekerlekleri çıkarılır ve para alınmadan geri verilmez.
- Özellikle Tekirdağ’da gençlere telde pişirilmiş horoz eti ikram edilir. Bu gelenek ‘telli horoz’ ismiyle bilinir.
- Kırklareli çevresinde ise gelin damat evine gelmeden önce ‘müjde yastığı’ getirilir ve damattan para alınır.
- Yine Kırklareli bölgesinde, erkek tarafı kız evine gelini almak için gittiğinde yanında canlı tavuk götürür ki kız evinden alınan bir canın yerine başka bir can bırakmaktır.
- Gelin damat evine geldikten sonra dünyaya hayırlı çocuklar getirebilmesi için kucağına bir kız bir de erkek çocuk verilir.
Karadeniz Bölgesinin Düğün Adetleri
- Ordu civarında eve girilmeden önce çatıya testi konulur ve damattan testiyi vurması istenir. Damat eğer testiyi vurabilirse gelin eve girer.
- Trabzon civarında ise düğün günü gelin evden çıkmadan önce kapıya kaşık konarak gelinden kaşığı kırması istenir. Böyle gelinin kırıcı olabilecek davranışlarını baba evinde bıraktığına inanılır.
- Kastamonu yöresinde, bir kız isteneceği zaman evin en huylu kişisinden ayakkabısını fırlatarak ayağından çıkarması isteniyor. Ayakkabı düz düşerse evliliğin uğurlu olacağına inanılıyor.
- Tokat bölgesinde ise damat evinden alınarak, kıyafetleriyle derede yıkandırılıyor. Daha sonra damatlığı giydirilerek düğüne hazırlanıyor.
Akdeniz Bölgesinin Düğün Adetleri
- Adana ve civarında, kına gecesi öncesinde yüksek bir ağaca yumurtlar yerleştirilir ve damattan yumurtaları vurması istenir. Eğer damat başarısız olursa bazı cezalar alır.
- Yine Adana şehrimizde, gelin oğlan evine getirildiğinde araban inmeden önce arabanın üzerine bir tepsi konulur. Damadın babasından bu tepsiye bir şeyler konması istenir.
- Çeyizler damat evine götürülmeden önce, damat tarafı çeyizlerin içinden bir yastık alıp damada götürmek üzere kaçıyor. Kız tarafından gençler ise o kişi damada ulaşmadan önce yakalamaya çalışıyor.
- Yine düğün öncesinde içerisine altın gizlenen bir tatlı tepsi hazırlanıp damat beye sunuluyor. Damat bey altını bulana kadar tatlıyı yemek zorunda kalıyor.
Ege Bölgesinin Düğün Adetleri
- İzmir ve çevresindeki bazı illerde düğün olacak damat evinin çatısına bayrak dikiliyor.
- Gelin evden çıkmadan önce kapı kilitlenir ve damattan kapının açılması için para istenir.
- Afyon’daki adetlere göre ise kayınvalideler gelinlerle aralarına biraz mesafe koymayı sevdiği için ellerini öptürüyor ancak gelinleri tebrik etmiyor.
- Aydın’da ise genel olarak ev sahibi olmayan erkekler damat olarak kabul edilmiyor.
- Yine Afyon civarında, erkek tarafından olan kadınlar gelinin saçından iki tel keser.
- Aydın ve çevresinde ise ‘damat bezdirme’ vardır. Bunun içi damatta kızgın toprakta çıplak ayakla oynaması, dut toplaması ya da kahve yapması istenir.
İç Anadolu Bölgesinin Düğün Adetleri
- Gelin, erkek evine götürülürken mezarlık yakınından geçiliyor ki düğünü gördükten sonra ölüm gerçeğini unutmasın!
- Konya ve civarındaki bölgelerde ‘heybe iletme’ ve ‘gelin atı’ adetleri mevcuttur.
- Erkek tarafı düğün günü beyaz çarşaf giyerek yüzlerini renkli yazlarla kapatıyor.
- Sivas civarındaki bazı köylerde ise gelin attan inerken ters çevrilmiş bir kazan ve üzerine bir kaşık konur. Eğer gelin kaşığa basıp da kırarsa uğur getirdiğine inanılıyor.
Doğu Anadolu Bölgesinin Düğün Adetleri
- Erzurum ve çevresi başta olmak üzere; damat eğer arkadaşlarına yemek ısmarlamazsa kulağı çekiliyor.
- Muş’ta ise damat tıraş olduktan sonra iç çamaşırları ile düğün misafirlerinin önüne çıkıyor. Bu şekilde üç kez turladıktan sonra damatlıklarını giyebiliyor.
- Doğu Anadolu’nun birçok şehrinde yaygın bildiğimiz şekilde gelin eve girmeden önce kapı eşiğinde bereketli bir evlilik olması için testi kırıyor.
- Dini nikah yapılacaksa mutlaka erkeğin bağlılığı için kilit kilitleniyor.
Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Düğün Adetleri
- Şanlıurfa’da takı merasimi düğünün sonunda yapılıyor. Eğer takı merasiminde takı takmayanlar olursa düğünden sonraki üç cuma gününde takılar damadın ailesinin evine getiriliyor.
- Gelinin evlilik hayatı boyunca uysal biri olabilmesi için evine girmeden önce basacağı yere bir post seriliyor.
- Kadın ve erkek düğünü olmak üzere iki farklı düğün yapılabiliyor. Kadın düğününde, gelin evinde kadınlar ve erkekler eğleniyor. Erkek düğününde ise sadece erkek tarafı akrabaları yer alıyor.
- Kadın düğününde “dörtlü mendil” ve “lorke”, erkek düğününde ise “iki ayak”, “girani”, ve “dörtlü degenek” gibi oyunlar oynanıyor.
